Door Nicolette van der Werff in het AD 19-10-22

Wie komt er voor je op als je zo oud bent geworden dat er geen familie meer over is? Wie neemt dan de beslissingen over eventuele medische kwesties of over zoiets eenvoudigs als je kapsel? Ingrid Gödecke is mentor van demente ouderen die niemand anders meer hebben. ‘Er zijn periodes dat ik dagelijks telefonisch contact heb met huisarts, medisch specialist, verpleeghuis of kapper.’

Op dit moment klinken er spotjes op Radio 1 om nieuwe mentoren te werven. Ingrid Gödecke (62) uit het Haagse Statenkwartier is hier een van. ,,Ik heb jaren mijn moeder begeleid toen ze dementie kreeg. Dat was een intensieve, maar ook een mooie periode. Ik merkte dat ik me vrij makkelijk in haar situatie kon inleven en dat ik in staat was om professionals te helpen in het omgaan met dementerende patiënten. Zo kon ik een bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven van een aantal mensen met dementie. Hier moet ik wat mee doen, dacht ik, en toen zag ik een advertentie van Stichting Mentorschap in het wijkblad.’’

Aandacht voor dementerende ouderen
Een mentor die de belangen behartigt van iemand die dementie heeft of door een psychische of verstandelijke beperking dat zelf niet meer kan. Mentoren praten met artsen, zorgpersoneel en bijvoorbeeld de pedicure. Het mentorschap is een bijzondere taak, maar zeker niet iedereen kan het. Want behalve een goed hart vraagt het mentorschap ook om een alerte geest en een praktische instelling. Je hoeft geen jurist te zijn of maatschappelijk werker.

Het is een serieuze taak die serieus wordt uitgeoefend
Om dementerende ouderen te helpen kan de rechter een mentor aanwijzen, maar die rol is niet voor iedereen weggelegd. ,,Je kan geen mentor zijn zonder levenservaring te hebben opgedaan”, zegt Gödecke. ,,Je moet echt wat vlieguren hebben gemaakt. Maar er is wel een opleidingseis.’’ Stichting Mentorschap verzorgt daarom opleidingen. Zij werven en selecteren ook de nieuwe vrijwilligers.

Het is een landelijke stichting die voor de Haagse regio opereert vanuit een pand aan de Zichtenburglaan in Den Haag. Daar volg je, in een klasje met andere nieuwe vrijwilligers, een opleiding en kom je twee keer per jaar terug om te praten, te adviseren en advies te krijgen. ,,Mentor zijn is heerlijk vrijwilligerswerk. Dankbaar en inspirerend, maar het is niet niks. Het is een serieuze taak die serieus wordt uitgeoefend.”

Een appel om te schillen
,,Ik werk vier dagen in de week als HR adviseur bij Sdu, een (juridische) kennispartner. Ik ben getrouwd en heb twee kinderen waarvan de jongste nog thuis woont. Het mentorschap kost tijd en is intensief. Er zijn periodes dat ik dagelijks telefonisch contact heb met huisarts, medisch specialist, verpleeghuis of kapper. Met een drukke baan en een gezin kan dat soms best hectisch zijn. Je kan ieder moment een telefoontje krijgen.”

,,Maar je bent daardoor ook in staat echt wat te kunnen doen voor je cliënt. En soms is dat hard nodig. Mijn cliënt werd bijvoorbeeld altijd rond vijf uur onrustig. Dat is logisch, legde ik uit aan het zorgpersoneel. Deze mevrouw begon haar leven lang om die tijd met koken. Geef haar een appel om te schillen, of boontjes om af te halen. Ze wil niet lastig zijn. Het is een begrijpelijke drang, aan het eind van de middag, die van binnenuit komt. Daar kun je als verzorgende op inspelen.’’

De schijf van vijf is dan toch minder belangrijk dan de schijf van proeven en genieten
,,Toen die mevrouw met een fles bodylotion het tapijt onder smeerde kon ik uitleggen dat ze altijd bij mensen thuis had schoongemaakt. Voor haar gevoel maakte ze niet het tapijt vies, maar was ze de vloer aan het dweilen. Door mijn uitleg ontstond er begrip en kon de verpleging er beter mee omgaan. Je denkt als mentor ook mee met de artsen en met de diëtist. Ik pleitte bijvoorbeeld voor een wensdieet. Wat is er mis met een dubbel advocaatje of een paar slagroomsoesjes als je 97 bent. De schijf van vijf is dan toch minder belangrijk dan de schijf van proeven en genieten.’’

Toon compassie
,,De cliënten zijn divers, de mentoren dus ook. Er zijn op dit moment tweeduizend mentoren voor drieduizend cliënten. Stichting Mentorschap kan dus wel wat nieuwe aanwas gebruiken. De vraag neemt toe. Families worden kleiner, mensen worden ouder en de groep mensen zonder kinderen wordt groter. Stichting Mentorschap is op zoek naar mensen met levenservaring en met compassie. Die in staat zijn handelend op te treden en met allerlei soorten mensen overweg kunnen.

Over het algemeen zijn mentoren mensen die wel wat gewend zijn
Wat je ervoor terugkrijgt? ,,Het voldane gevoel dat je je gaven en je mogelijkheden gebruikt om een medemens te helpen. Zoiets draagt, voor mij, bij aan een vol en fijn leven. Hoe ik tijd vrijmaak? Ach, sommigen hebben het al druk als ze de hond van de buren een keertje moeten uitlaten. De een kan meer hebben dan de ander. Over het algemeen zijn mentoren mensen die wel wat gewend zijn. Het zijn doeners die niet schrikken van een telefoontje over een valincident terwijl ze bij de bakker staan.’’